Karbonmonoksit (CO), tüm dünyada sık rastlanan ve ölümcül zehirlenmelere neden olan çevresel bir toksindir. CO zehirlenmelerine bağlı sistemik ve nörolojik değişiklikler, gazın yarattığı doku hipoksisi ve direkt toksik etki ile oluşmaktadır.

Birinci olgu; 70 yaşında, 18 gün önce evinde kalp ve solunum durması ile bulunan ve uygulanan kardiyopulmoner resü-sitasyonun ardından, koma tablosunda tedaviye alınan ve yoğun bakım komplikasyonları ile kaybedilen kadın olgu idi. Ikinci olgu 35 yaşında, 8 ay önce CO zehirlenmesi nedeni ile tedavi edilen, kooperasyon güçlüğü ve denge kusurları gibi nörolojik sekellerle iyileşen ancak yüksekten düşme sonucu genel beden travmasına bağlı ölen kadın olgu idi. Her iki olgu otopsi bulguları eşliğinde değerlendirildi Beynin makroskopik incelemesinde birinci olguda bazal ganglionlarda yaygın peteşiyal kanama alanları ve bilateral globus pallidus’u tutan keskin sınırlı nekroz alanları, ikinci olguda beyin atrofisi, bazal gangli-onlar, hipokampus ve beyaz cevherde soluk alanlar görüldü. Mikroskopik incelemede birinci olguda globus pallidusta suba-kut infarkt, sentrum semiovalede miyelin dejenerasyonu ve gli-ozis, ikinci olguda hipokampus ve serebellum'un internal gra-nüler tabaka ve purkinje hücrelerinde belirgin kayıp, bazal ganglionlar çevresinde miyelin solukluğu, beyaz cevher zararı, gliozis ve mikroglial proliferasyon mevcuttu. Her iki olguda değişen derecelerde saptanan gri ve beyaz madde zararları, CO zehirlenmesi sonrası gelişebilecek geç dönem bulgulardır. Bu bulgular, özellikle iki no’lu olguda var olan nörolojik sekelleri açıklamaktadır. Denge bozuklukları gibi nörolojik ya da depresyon gibi nöropsikiyatrik bulguların %10-40 oranında görülmesi, olgularda geç dönemde gelişebilecek travmaya zemin hazırlayabilir. Hatta 2 nolu olguda görüldüğü gibi travma (yüksekten düşme) tek başına ölüm nedeni olarak görülmekle birlikte kuşkusuz CO intoksikasyonu sonucu oluşan nörofizyolo-jik değişimlerin sürece olan katkısı da gözardı edilmemelidir.

CO zehirlenmesi ile ölüm nedeni arasında illiyet bağının sorgulanabileceği adli olgularda bu histomorfolojik bulguların değerlendirilmesi önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler: Karbon monoksit, zehirlenme, beyin, nöropsikiyatrik sendrom