Cinsel istismar mağduru çocuklarda duygu düzenleme becerileri ile olayın etki düzeyi arasındaki ilişki
DOI:
https://doi.org/10.17986/blm.1756Anahtar Kelimeler:
Duygu Düzenleme- Cinsel İstismar- Olayın Etki Düzeyi- Çocukluk Çağı Cinsel Travması- Post Travmatik Stres Bozukluğu- Çocukluk Çağı İstismar MağdurlarıÖz
Amaç: Bu çalışma, çocukluk çağı travmaları arasında sıklıkla karşılaşılan çocuk cinsel istismarının düzeyi ve cinsel istismarın çocuklar üzerindeki etkisi ile duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Araştırmanın yöntemi için ilişkisel tarama modeli seçilmiştir. Araştırmanın örneklemini 2023 yılında İstanbul’da seçilen bir ilçedeki Çocuk İzlem Merkezi’ne savcılık tarafından yönlendirilen 12-18 yaş arası 50 çocuk oluşturmuştur. Katılımcılara Sosyo-demografik Bilgi Formu, Ergenler İçin Duygu Düzenleme Ölçeği ve Gözden Geçirilmiş Çocuk Olay Etki Ölçeği uygulanmıştır. Katılımcılara ugyulanan ölçekler için gerekli izinler, ölçek geliştiriciler tarafından mail yoluyla alınmıştır. Bu çalışma, SPSS 27 yazılımı kullanılarak istatistiksel analizler gerçekleştirilmiştir. İlk olarak, ölçeklerin güvenilirliği değerlendirildi ve literatüre göre, Cronbach alfa değerlerinin 0.60’ın üzerinde olması ölçeğin güvenilir olduğunu göstermektedir. Ek olarak, Pearson Korelasyon analiziyle ölçekler arasındaki ilişki derecesi ve yönü değerlendirildi, ayrıca bağımsız değişkenlerin bağımlı değişken üzerindeki yordayıcılığını incelemek için Çoklu Doğrusal Regresyon testi uygulandı.
Bulgular: Sonuçlara göre, ergenler için duygu düzenleme ölçeğinin alt boyutları olan içsel işlevsel olmayan ve dışsal işlevsel olmayan duygu düzenleme kaynaklarının kullanımı, olayın ve alt boyutlarının etki düzeyini artırmaktadır. İçsel olarak işlevsel ve dışsal olarak işlevsel duygu düzenleme kullanımı ise olayın ve alt boyutlarının etki düzeyini azaltmaktadır.
Sonuç: Sonuç olarak, travmatize edici cinsel istismarın birey üzerindeki etkisinin şiddeti, duygu düzenleme becerilerine ve kullanılan kaynaklara göre değişmektedir.
İndirmeler
Referanslar
Özen Y. Psikolojik Travmanın İnsanlık Kadar Eski Tarihi: The Journal Of Social Science 2019; 3(5): 362-75
Alpaslan AH. Çocukluk döneminde cinsel istismar: Kocatepe Tıp Dergisi 2014;15(2): 194-201.
İmren SG, Ayaz A, Yusufoğlu C, Arman AR. Cinsel istismara uğrayan çocuk ve ergenlerde klinik özellikler ve intihar girişimi ile ilişkili risk etmenleri: Marmara Medical Journal 2013;26(1):11-6 https://doi.org/10.5472/MMJ.2012.02518.1 DOI: https://doi.org/10.5472/MMJ.2012.02518.1
Dereboy Ç, Şahin Demirkapı, E, Şakiroğlu M, Öztürk ŞC. Çocukluk çağı travmalarının, kimlik gelişimi, duygu düzenleme güçlüğü ve psikopatoloji ile ilişkisi: Türk Psikiyatri Dergisi 2018;29(4) https://doi.org/10.5080/u20463 DOI: https://doi.org/10.5080/u20463
Thompson, RA. Emotion regulation: A theme in search of definition. Monographs of The Society For Research in Child Development 1994;25-52. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-5834.1994.tb01276.x
Eminoğlu C. Erken çocuklukta duygu düzenleme becerilerinin aile sistemleri açısından incelenmesi: Ebeveyn İstismar Farkındalığı, Evlilik Uyumu, Kardeş İlişkileri ve Genel Aile Uyumu [Master’s Thesis]. Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü;2021.
Gratz KL, Roemer L. Multidimensional assessment of emotion regulation and dysregulation: Development, factor structure, and initial validation of the f-difficulties in emotion regulation scale. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment 2004;26:41-54 DOI: https://doi.org/10.1023/B:JOBA.0000007455.08539.94
Kopp CB. Regulation of distress and negative emotions: A developmental view. Developmental Psychology 1989; 25(3):343 https://doi.org/10.1037/0012-1649.25.3.343 DOI: https://doi.org/10.1037//0012-1649.25.3.343
Yalın SŞ, Uzel TB, Öztürk M, Gözaçanlar Ö, Yörük ÜG, Özkan Y. Immigration-related mental health disorders in refugees 5–18 years old living in Turkey: Neuropsychiatric Disease and Treatment 2017;2813-21. DOI: https://doi.org/10.2147/NDT.S150592
Şahin F, Taşar MA. Cinsel istismar ve ensest: Türk Pediatri Arşivi 2012;47(3):59-164 https://doi.org/10.4274/tpa.848 DOI: https://doi.org/10.4274/tpa.848
Eker E, Işık Z. Cinsel istismar mağduru bir çocukla psikoterapötik çalışma: Travmanın onarımı. İçinde: Dokgöz H. Adli Tıp & Adli Bilimler Kitabı: Ankara: Akademisyen Yayınevi, 2020.
Göker Z, Aktepe E, Hesapçıoğlu ST, Kandil S. Cinsel istismar mağduru olan çocukların başvuru şekilleri, klinik ve sosyodemografik özellikleri. Medical Journal of Süleyman Demirel University 2010;17(4): 15-21
Bozkurt G, Yorulmaz C, Düzkaya DS. Çocuklarda cinsel istismara bağlı travma sonrası stres bozukluğu: Olgu analizi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 2014;1(2): 68-74. https://doi.org/10.17681/hsp.56025 DOI: https://doi.org/10.17681/hsp.56025
Şimşek Ş, Fettahoğlu EÇ, Özatalay E. Cinsel istismara uğramış çocuklarda ve ebeveynlerinde travma sonrası stres bozukluğu. Dicle Tıp Dergisi 2011; 38(3): 318-24. https://doi.org/10.5798/diclemedj.0921.2011.03.0040 DOI: https://doi.org/10.5798/diclemedj.0921.2011.03.0040
Carpenter GL, Stacks AM. Developmental effects of exposure to intimate partner violence in early childhood. A review of the literatüre. Children and Youth Services Review 2009;31(8): 831-9. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2009.03.005 DOI: https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2009.03.005
Büyüköztürk Ş, Çakmak EK, Akgün ÖE, Karadeniz ŞV, Demirel F. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2012.
Phillips KFV, Power MJ. A new self‐report measure of emotion eegulation in adolescents: the regulation of emotions questionnaire. Clinical psychology-psychotherapy. An International Journal of Theory & Practice 2007;14(2):145-56 https://doi.org/10.1002/cpp.523 DOI: https://doi.org/10.1002/cpp.523
Gökler I. Çocuk İstismarı ve İhmali: Erken Dönem Stresin Nörobiyolojik Gelişime Etkisi: Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 2002;9(1):47-57.
Gross JJ, John OP. Individual differences in two emotion regulation processes: implications for affect, relationships, and well-being. Journal of Personality and Social Psychology 2003;85(2):348. https://doi.org/10.1037/0022-3514.85.2.348
Aldao A, Nolen-Hoeksema S. Specificity of cognitive emotion regulation strategies: A transdiagnostic examination. Behaviour Research and Therapy 2010;48(10):74-983. https://doi.org/10.1016/j.brat.2010.06.002 DOI: https://doi.org/10.1016/j.brat.2010.06.002
Moore SA, Zoellner LA, Mollenholt N. Are expressive suppression and cognitive reappraisal associated with stress-related symptoms. Behaviour Research and Therapy 2008;46(9):993-1000 https://doi.org/10.1016/j.brat.2008.05.001 DOI: https://doi.org/10.1016/j.brat.2008.05.001
Deniz BN. Reviktimizasyon (Yeniden Mağduriyet) Üzerine Bir Değerlendirme: Ekolojik Yaklaşım. The Journal of Academic Social Science 2023;143: 83-87 http://dx.doi.org/10.29228/ASOS.70268 DOI: https://doi.org/10.29228/ASOS.70268
Messman-Moore TL, Walsh KL, DiLillo D. Emotion dysregulation and risky sexual behavior in revictimization: Child Abuse-Neglect 2010;34(12):967-76 https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2010.06.004 DOI: https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2010.06.004
Akbulut CA. Depresyonun duygu düzenleme süreçlerinin incelenmesi: Klinik Psikiyatri Dergisi 2018;21(2): 184-92.
Gross, J. J., Thompson, R.A. (2007). Emotion regulation: Conceptual Foundations.J.J.,Gross (Ed.). In Handbook of Emotion Regulation (pp.3- 24). New York: Guilford Pres.
Eisenberg N, Champion C, Ma Y. Emotion-related regulation: An emerging construct. Merrill-Palmer Quarterly 2004;50(3):236-59. DOI: https://doi.org/10.1353/mpq.2004.0016
Morris AS, Silk JS, Steinberg L, Myers SS, Robinson LR. The role of the family context in the development of emotion regulation. Social Development 2007;16(2):361-88 https://doi.org/10.1111/j.1467-9507.2007.00389.x DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9507.2007.00389.x
Hasanoğlu A. Yeni bir tanı kategorisi önerisi: travma sonrası hayata küsme bozukluğu. Türk Psikiyatri Dergisi 2008;19(1):94-100
Özer Ö. Travma Sonrası Stres Bozukluğu Olan Hastalarda Talamus Hacimleri ve Klinik Değişkenlerle İlişkisi [Yüksek Lisans Tezi]. Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi; 2019.
Kostiuk LM, Fouts GT. Understanding of emotions and emotion regulation in adolescent females with conduct problems: a qualitative analysis. The Qualitative Report 2002;7(1):1-15.
Duy B, Yıldız MA. Ergenler için duygu düzenleme ölçeğinin türkçeye uyarlanması. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal 2014;5(41):23-35.
Büyükdağ Y, Bal F. Kişilerarası ilişkilerinde güven düzeyleri ile travma sonrası hayata küsme kullanımının cinsiyet değişkeni açısından incelenmesi. Hümanist Perspektif 2020;2(2):126-42
Kılıç F, Sezgin A. Travma Sonrası Stres Bozukluğu: Görüntüleme Çalışmaları. 1. Uluslarası 17. Ulusal Adli Bilimler Kongresi; 12-15 Kasım 2020; İstanbul, Türkiye.
Cohen N, Arbel R. On the benefits and costs of extrinsic emotion regulation to the provider: Toward a neurobehavioral model. Cortex 2020;(130): 1-15 https://doi.org/10.1016/j.cortex.2020.05.011 DOI: https://doi.org/10.1016/j.cortex.2020.05.011
Ford JD, Steinberg KL, Hawke J, Levine J, Zhang W. Randomized trial comparison of emotion regulation and relational psychotherapies for ptsd with girls involved in delinquency. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology 2012;41(1):27-37 https://doi.org/10.1080/15374416.2012.632343 DOI: https://doi.org/10.1080/15374416.2012.632343
Speckens AE, Ehlers A, Hackmann A, Ruths FA, Clark DM. Intrusive memories and rumination in patients with post traumatic stress disorder: a phenomenological comparison. Memory 2007;(15):249-57 https://doi.org/10.1080/09658210701256449 DOI: https://doi.org/10.1080/09658210701256449
Weston CSE. Posttraumatic stress disorder: A theoretical model of the hyperarousal subtype. Frontiers in Psychiatry 2014;(5):37 https://doi.org/10.3389/fpsyt.2014.00037 DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyt.2014.00037
Pineles SL, Mostoufi SM, Ready CB, Street AE, Griffin MG, Resick PA. Trauma reactivity, avoidant coping, and ptsd symptoms: A moderating relationship. Journal of Abnormal Psychology 2011;120(1):240 https://doi.org/10.1037/a0022123 DOI: https://doi.org/10.1037/a0022123
Gross JJ, John OP. Individual differences in two emotion regulation processes: Implications for affect, relationships, and well-being. Journal of Personality and Social Psychology 2003;85(2):348. https://doi.org/10.1037/0022-3514.85.2.348 DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.85.2.348
Garnefski N, Kraaij V, Spinhoven P. Negative life events, cognitive emotion regulation and emotional problems. Personality and Individual Differences 2001;30(8):1311-27 https://doi.org/10.1016/S0191-8869(00)00113-6 DOI: https://doi.org/10.1016/S0191-8869(00)00113-6
Harm J, Vieillard S, Didierjean A. Using humour as an extrinsic source of emotion regulation in young and older adults. Quarterly Journal of Experimental Psychology 2014;67(10):1895-909 https://doi.org/10.1080/17470218.2013.873474 DOI: https://doi.org/10.1080/17470218.2013.873474
Bintaş-Zörer P, Yorulmaz O. Duygu düzenlemeye güncel bir bakış: Bağlamsal faktörler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2002;14(2):195-206 https://doi.org/10.18863/pgy.972675 DOI: https://doi.org/10.18863/pgy.972675
Zaki J, Williams WC. Interpersonal emotion regulation. Emotion, 2013;13(5):803 https://doi.org/10.1037/a0033839 DOI: https://doi.org/10.1037/a0033839
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Uzm. Zerrin Işık
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.
