Maluliyet Olgularının Ulusal Yönetmelikler ile Amerikan Tıp Birliği Kalıcı Engellilik Değerlendirme Kılavuzununa Göre Karşılaştırılması
Maluliyet Hesabında Ulusal ve Uluslar Arası Düzenlemeler
DOI:
https://doi.org/10.17986/blm.1609Anahtar Kelimeler:
AMA kılavuz- Yönetmelik- Maluliyet- Ekstremite- Engel oranıÖz
Amaç: ICF; Dünya Sağlık Örgütü(DSÖ) tarafından sağlık ve sağlık ile ilgili durumların tanımı, ölçümü için standart dil oluşturmak amacıyla hazırlanmıştır. ICF sınıflaması; hastalık ve engellilik durumlarını organ/sistem yapıları ve fonksiyonları, aktivite kısıtlılıkları(günlük ve sosyal yaşam aktiviteleri) olarak 3 başlıkta toplar. Amerikan Tıp Birliği tarafından hazırlanan kılavuz (AMA kılavuzu-6. Baskı) ICF terminolojisi baz alınarak hazırlanmış olup maluliyet hesabı kişinin günlük ve sosyal yaşam aktivitelerine etkisine göre yapılır.
Gereç-Yöntem: Hesaplanan engel oranları üzerinden ülkemizde kullanılan yönetmelikler(Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği-SGK ve Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkındaki Yönetmeliklerden-Engelli) ile AMA kılavuzunun karşılaştırılması amaçlanmıştır. 2018-2019 yılları arası trafik kazası sonucu ekstremite yaralanması olan 315 olgunun engel oranları 3 yönetmeliğe göre hesaplanmış, cinsiyet, olay tarihindeki yaş, kaza tipi, olay ile başvuru arası süre, yaralanma bölgeleri, konsültasyon istenen klinikler, opere edilip edilmediği, meydana gelen komplikasyonlar açısından incelenmiştir.
Bulgular:Olguların%81,9’u erkek, ortalama yaş 31,14, engel oranı değerlerine baktığımızda en yüksek SGK yönetmeliğine göre hesaplanan engel oranları iken en düşük AMA kılavuzuna göre hesaplanan engel oranları olduğu görüldü.
Sonuç: Ülkemizde kullanılan yönetmeliklerde engel oranı hesabında aktif olarak yaşam aktivitelerine yer verilmediği görüldü. AMA kılavuzu ekstremite hesabı için ayrıntılı ve takdire yer bırakmayacak şekilde hazırlanmış olup hak kayıplarını önlemek için rutin uygulamada olması gerektiğini düşünmekteyiz.
İndirmeler
Kaynaklar
https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Karayolu-Trafik-Kaza-Istatistikleri-2020-37436 (Erişim Tarihi: 21.06.2020).
Organization WH. International classification of impairments, disabilities, andhandicaps: a manual of classificationrelatingtotheconsequences of disease, published in accordancewithresolution WHA29. 35 of theTwentyninth World Health Assembly, May 1976: World HealthOrganization; 1980.
World HealthOrganization. International Classification of Functioning, DisabilityandHealth: ICF. Geneva, Switzerland: World HealthOrganization; 2001
Çalışma Gücü Ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği 11.10.2008 tarih ve 27021 sayılı resmi gazete.
Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik 20.02.2019 tarih ve 30692 sayılı resmi gazete.
Guide I. A guidetotheevaluation of permanentimpairment of theextremitiesandback. J AmMedAssoc. 1958.
AmericanMedicalAssociation. In: Guidestothe Evaluation of PermanentImpairment. Chicago, 111: AmericanMedicalAssociation; 1971.
AmericanMedicalAssociation. Guidestothe Evaluation of PermanentImpairment. 3rd ed. Chicago, 111: AmericanMedicalAssociation; 1988.
AmericanMedicalAssociation. Guidestothe Evaluation of PermanentImpairment 4th ed. Chicago, 111: AmericanMedicalAssociation; 1993.
Cocchiarella L, Andersson GBJ, eds. Guidestothe Evaluation of PermanentImpairment. 5th ed. Chicago, AMA Press; 2001. DOI: https://doi.org/10.1001/978-1-57947-085-2
Rondinelli RD, Genovese E, Katz RT et al. AMA guidestotheevaluation of permanentimpairment. AmericanMedicalAssociation. 2008. DOI: https://doi.org/10.1001/978-1-57947-888-9
https://www.who.int/publications/i/item/global-status-report-on-roadsafety-2018. (Erişim tarihi: 17 temmuz 2020).
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/road-traffic-injuries (Erişim Tarihi: 16 Temmuz 2020).
Seviner M, Kozaci N, Ay MO, ve ark. Acil tıp kliniğine başvuran adli vakaların geriye dönük analizi. CukurovaMedicalJournal. 2013;38(2):250-60.
Altun G, Azmak AD, Yılmaz A, Yılmaz G. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi acil servisine başvuran adli olguların özellikleri. Adli Tıp Bülteni. 1997;2(2):62-6. DOI: https://doi.org/10.17986/blm.199722226
Kılınç B. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalında 2016-2018 Yılları Arasında Adli Değerlendirmesi Yapılan Çocuk Travma Olgularının Retrospektif İncelenmesi. 2020.
Şenol E, Çelik C, Ata U, Meral O, Özkayın N. Ekstremite Kırığı Olgularında Tedavi Seçeneklerinin ve Meslekte Çalışma Gücü Kaybı ve Engellilik Oranlarının Karşılaştırılması. TheBulletin of Legal Medicine. 2019;24(2):108-14. DOI: https://doi.org/10.17986/blm.2019252289
Hekimoğlu Y, Gümüş O, Kartal E, Etli Y, Demir U, Aşırdizer M. Maluliyet oranlarının yaş ve cinsiyet ile ilişkisinin değerlendirilmesi. Van Tıp Dergisi. 2017;24(3):173-81 DOI: https://doi.org/10.5505/vtd.2017.53244
Kazanç Yapısının Araştırılması, 2018 https://tuikweb.tuik.gov.tr. (Erişim Tarihi 18.03.2021)
Benes FM, Taylor JB, Cunningham MC. Convergenceandplasticity of monoaminergicsystems in themedialprefrontalcortexduringthepostnatalperiod: implicationsforthedevelopment of psychopathology. CerebralCortex. 2000;10(10):1014-27. DOI: https://doi.org/10.1093/cercor/10.10.1014
Bisi MC, Stagni R. Development of gait motor control: whathappensafter a suddenincrease in heightduringadolescence? Biomedicalengineeringonline. 2016;15(1):1-12. DOI: https://doi.org/10.1186/s12938-016-0159-0
Castellanos FX, Sharp WS, Gottesman RF, Greenstein DK, Giedd JN, Rapoport JL. Anatomicbrainabnormalities in monozygotictwinsdiscordantforattentiondeficithyperactivitydisorder. AmericanJournal of Psychiatry. 2003;160(9):1693-6. DOI: https://doi.org/10.1176/appi.ajp.160.9.1693
Tok Ö. Trafik Kazasi Sonucu Anabilim Dalımıza Başvuran Maluliyet Olgularının İrdelenerek Değerlendirilmesi 2020.
Golchin M, Attarchi M, Mirzamohammadi E, Ghaffari M, Mohammadi S. Assessment of therelationshipbetweenquality of life andupperextremityimpairmentduetooccupationalinjuries. Medicaljournal of theIslamicRepublic of Iran. 2014;28:15.
Archer KR, Castillo RC, MacKenzie EJ, Bosse MJ. Gaitsymmetryandwalkingspeedanalysisfollowinglower-extremitytrauma. Physicaltherapy. 2006;86(12):1630-40. DOI: https://doi.org/10.2522/ptj.20060035
Kadı MR, Kadı G, Balcı Y, Göçeoğlu ÜÜ. Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranları ile Takdir Oranlarının Değerlendirilmesi: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Olguları. TheBulletin of Legal Medicine. 2018;23(2):77-88. DOI: https://doi.org/10.17986/blm.2018136937
Atici T, Sahin N, Ozturk A, Yaray O. Treatment of intertrochantericfemurfractures in high-risk geriatricpatients (>= 65 years) withexternalfixation. 2010.
Busse JW, de Vaal MM, Ham SJ, et al. Comparative Analysis of ImpairmentRatingsFromthe 5th to 6th Editions of the AMA Guides. Journal of occupationalandenvironmentalmedicine. 2018;60(12):1108-11 DOI: https://doi.org/10.1097/JOM.0000000000001440
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2022 Şahnur Serap Aytuğ- Nursel Gamsız Bilgin
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.
