Kimyasal Biyolojik Radyoaktif Nükleer Tehlikelere Yönelik Yerel Yönetimlerin Görev ve Hazırlıklarının Değerlendirilmesi
DOI:
https://doi.org/10.17986/blm.1739Anahtar Kelimeler:
kimyasal- radyoaktif- biyoloji- nükleer- yerel yönetimlerÖz
Amaç: Bu çalışmada, Kimyasal, Biyolojik, Radyoaktif ve Nükleer tehlikelere karşı yerel yönetimlerin çalışma ve hazırlıkları incelenerek önerilerde bulunmak amaçlanmıştır. Çalışma, nitel araştırma paradigmasına uygun betimsel analiz yöntemiyle elde edilen veriler ışığında şekillenmiştir.
Yöntem: Bu kapsamda yürütülen çalışma, KBRN kavramları literatür taraması olarak incelenerek gerçekleşen ve gerçekleşmesi muhtemel tehlikelere karşı yerel yönetimlerin ve bu yönetimlere bağlı unsurların hazırlık ve yönetmelikleri taranarak elde edilen verilerden oluşturulmuştur.
Bulgular: KBRN kavramını oluşturan Kimyasal, Biyolojik, Radyoaktif ve Nükleer anahtar kelimeleri özelinde yapılan araştırma neticesinde ülkemizde bu alanda faaliyet gösteren kamu ve özel kuruluşların AFAD, Türkiye Atom Kurumu, Sağlık Bakanlığı ve ilgili kurumlar gibi kurumların yönetmelik ve tamimleri doğrultusunda kendi yönetmelik ve hareket tarzlarını kararlaştırdığı görülmüştür. Yine bu çalışma ile yerel yönetimler bünyesinde faaliyet gösteren İtfaiye teşkilatının KBRN konusundaki hazırlıkları incelenmiş, bu kapsamda öne çıkan illerin KBRN konusundaki saha çalışmalarının yeterliği ve eksik noktaları görülmüştür. Gerçekleşmesi muhtemel bir KBRN olayında kurumların müşterek hareket tarzlarının belirlenmesi ve alınan kararların uygulanabilirliği Türkiye Afet Müdahale Planı Tatbikatı ile düzenli olarak kontrol edildiği ve yapılan değerlendirmeler ile karar ve yönetmeliklerin sürekli olarak güncellendiği görülmüştür.
Sonuç: Afetlere müdahalede kurumların müşterek çalışma hızının KBRN olayları karşısında daha hızlı olduğu, bu aksaklığın ise kurumlar arasında tehdit türünün müdahale yönteminin belirlenerek sıcak alan yetki devrinin yapılmasındaki belirsizlik sürecinden kaynaklandığı tespit edilmiştir.
İndirmeler
Kaynaklar
Ütük U. KBRN Tehdit ve Tehlikelerden Kaynaklı Zararlar Nedeniyle İdarenin Tehlike (Risk) İlkesine Dayalı Sorumluluğu. Resilience, 2018;2(1), 39-56. https://doi.org/ 10.32569/resilience.407372
Demiralp N. Türkiye’de Hemşirelerin Kimyasal, Biyolojik, Radyasyon ve Nükleer (KBRN) Olaylara Yönelik Bilgi, Tutum ve Farkındalıkları: Sistematik Derleme. Hastane Öncesi Dergisi,2023; 8(1), 137-158. https://doi.org/10.54409/ hod.1252505
Doğan G. (2019). KBRN Olaylarına Karşı Kurumların Bilgi, Eğitim ve Tatbikat İhtiyaçlarını Belirleme Çalışması: Gümüşhane ve Trabzon İlleri Örneği. [Yüksek lisans tezi], Gümüşhane Üniversitesi.
Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu İç Ulaştırma Komitesi Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması 2016 (Cilt 1). https://www.utikad.org.tr/images/Mevzuat/adrtehlikelimallarinkarayoluile uluslararasitasimaciliginailiskinavrupaanlasmasi-1597.pdf
Özcan N, Çakır E. Yerel Yönetimlerde Katı Atık Yönetimi ve Gelişimi: Genel Çerçeve ile Türkiye’ye Bakış. Journal of History School, 2023;66, 2127-2152. https://doi.org/10.29228/joh.67890
Afet ve Acil Durumlar Yönetim Başkanlığı, KBRN Temel Bilgiler El Kitabı 2020, Sayfa:14-66
Sosyal Y. (2015). Yerel Yönetimler İçin Evsel Katı Atık Tarifelerinin Belirlenmesi Üzerine Geliştirilen Bir Hesap Yöntemi. [Yüksek lisans tezi], İstanbul Teknik Üniversitesi. Polen- İTÜ Akademik Açık Arşiv
Türkiye Atom Enerjisi Kurumunun Muafiyetleri ve Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun (Kanun No. 2690). T.C. Resmî Gazete 17753 (13 Temmuz 1982) Erişim: 5 Kasım 2024 https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/17753.pdf
Bays S, Abou A, Borlodan G. (2019). Reactor Fundamentals Handbook. U.S. Department of Energy Office of Nuclear Energy. Erişim: 5 Kasım 2024 tarihinde https://www.cedengineering.com/userfiles/N05-002%20-%20Nuclear%20Energy%20 Principles%20and%20Reactor%20Fundamentals%20-%20US.pdf
Özel S. Afetlerden Sonra Kirlilik ve İkincil Kirliliği Afet Olarak Değerlendirmek İçin Bir Tartışma. İleri Mühendislik Çalışmaları ve Teknolojileri Dergisi, 2020;1(1), 39-48.
Radyoaktif Atık ve Kullanılmış Yakıt Yönetimi Yönetmeliği. T.C. Resmî Gazete 32362 (7 Kasım 2023). Erişim: 5 Kasım 2024 https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/ 2023/11/20231107-2.htm
Balıkesir Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi Başkanlığı Görev ve Çalışma Yönetmelik. Balıkesir Belediyesi (2022). Erişim: 5 Kasım 2024 https://balikesir.bel.tr/ Dosyalar/DosyaListe/AF_btr_DosyaListeDetay_file_Dosya_d81fc1fc-1b02-4ca9-8cb b-84d3fad804af/b.b.b._itfaiye_dairesi_baskanligi_gorev_ve_calisma_yonetmeligi_25. 11.2022.pdf.pdf
Çerkezköy Belediye Başkanlığı Afet İşleri Müdürlüğü Görev, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliği. Çerkezköy Belediyesi (t.y.). Erişim: 5 Kasım 2024 https:// cerkezkoy.bel.tr/upload/yonetmelikler/HEQpzDH0kf7ngWB.pdf
Ankara Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi Başkanlığı İç Hizmet Yönergesi. Ankara Büyükşehir Belediyesi (2022). Erişim: 5 Kasım 2024 https://s.ankara.bel.tr/ files/2023/01/06/d6e4431c6bdee41e549a7e67fe1f9ab7.pdf
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanlığı Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer Tehlikelere Dair Görev Yönergesi. Kahraman Maraş Büyükşehir Belediye (2019). Erişim: 5 Kasım 2024 https://kahramanmaras.bel.tr/fs/fields/attachments/kbrn_ yonergesi_2019_2.pdf
Bolu Belediye Başkanlığı İtfaiye Müdürlüğü Sivil Savunma Birimi KBRN (Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer) Tehlikelere Dair Görev Yönergesi. Bolu Belediyesi (2021). Erişim: 5 Kasım 2024 https://www.bolu.bel.tr/Yonetmelikler/Itfaiye Mudurlugu_KBRNYonergesi_08.09.2021.pdf
Şişli Belediye Başkanlığı Afet İşleri Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği. Şişli Belediyesi (2023) Erişim: 5 Kasım 2024 https://sisli.bel.tr/kurumsal/mudurluk/afet-isleri-mudurlugu/1
Yalçınkaya N., Bağ F, Yücel M. Adana’da Yerel Yönetimlerin Çevresel Karar Verme Süreçlerinde Katılımın Rolü: Sarıçam, Ceyhan ve Kozan Örnekleri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2022;21(42), 235-253. https:// doi.org/10.55071/ticaretfbd.1083860
Büyükkaracığan N. Türkiye’ De Yerel Yönetimlerde Kriz ve Afet Yönetim Çalışmalarının Mevzuat Açısından Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi 2016;(12), 195-219.
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) TAMP Türkiye Afet Müdahale Planı T.C. Resmî Gazete 31760 (24 Şubat 2022). Erişim: 5 Kasım 2024 https:// www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Planlar/TAMP.pdf
Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği. T.C. Resmî Gazete 31760 (1 Şubat 2022). Erişim: 5 Kasım 2024 https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/ 2022/02/20220224-31.pdf
Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezleri Yönetmeliği. T.C. Resmî Gazete 27851 (19 Şubat 2011). Erişim: 11 Kasım 2024 https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/ 3.5.20111377.pdf
Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik, Nükleer Tehdit ve Tehlikelere Dair Görev Yönetmeliği. T.C. Resmî Gazete 31261 (1 Ekim 2020). Erişim: 5 Kasım 2024 https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/21.5.3033.pdf
İndir
Yayınlanmış
Sürüm
- 2025-04-19 (2)
- 2025-03-19 (1)
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Adli Tıp Bülteni
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.
