Yabancı bir hekim dışı kişi tarafından yapılan yetkisiz geleneksel ve tamamlayıcı tıp ve ilaç uygulamaları: bir olgu sunumu
DOI:
https://doi.org/10.17986/blm.1738Anahtar Kelimeler:
Yetkisiz Hekimlik- Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp- Tıbbi SahtekarlıkÖz
İnternetin yaygınlaşması ve dijital mecraların denetimsiz kullanımı, hekim olmayan kişiler tarafından gerçekleştirilen yetkisiz tıbbi uygulamaların görünürlüğünü artırmış ve bu durum halk sağlığı açısından ciddi riskler doğurmuştur. Bu çalışma, tıbbi eğitimi bulunmayan yabancı uyruklu bir kişinin, Türkiye’de hijyen koşullarına aykırı biçimde Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp (GETAT) uygulamaları gerçekleştirmesini konu alan bir olgu sunumudur. Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezine (SABİM) yapılan bir şikâyet üzerine yürütülen denetimlerde, ilgili kişinin geçerli bir tıbbi sertifikaya sahip olmadığı belirlenmiş ve olay yargıya taşınmıştır. Olgu, mevzuatın ve denetim mekanizmalarının yetersizliğini ve göçmen topluluklar arasında alternatif sağlık arayışlarının doğurduğu boşlukları ortaya koymaktadır. Bu tür uygulamaların önlenmesi yalnızca yasal düzenlemelerle değil, aynı zamanda etkin denetim, kamuoyu farkındalığı ve göçmenlere yönelik kapsayıcı sağlık politikaları ile mümkündür. Ayrıca, halk sağlığı güvenliğini tehdit eden bu tür uygulamalara karşı multidisipliner bir hukuki çerçeve oluşturulması elzemdir.
İndirmeler
Referanslar
Davey S. Unintended consequences of regulating traditional medicine. WHO South-East Asia J Public Health. 2013;2(3-4):131-134. https://doi.org/10.4103/2224-3151.206758 DOI: https://doi.org/10.4103/2224-3151.206758
Adikwu MU. Could the law governing the use of ‘prescription-only’ medicines be extended to traditional medicines? Trop Doctor. 1992;22(3):122-122. DOI: https://doi.org/10.1177/004947559202200314
Swire-Thompson B, Lazer D. Public health and online misinformation: challenges and recommendations. Annu Rev Public Health. 2020;41(1):433-451. https://doi.org/10.1146/annurev-publhealth-040119-094127 DOI: https://doi.org/10.1146/annurev-publhealth-040119-094127
Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazete. 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. Resmi Gazete. 2011 Kasım 2; (28103 Mükerrer). Available from: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/11/20111102M1-1.htm
Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazete. Yabancı Sağlık Meslek Mensuplarının Türkiye’de Özel Sağlık Kuruluşlarında Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Resmi Gazete. 2013 Temmuz 16; (28709). Available from: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130716-5.htm
Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazete. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği. Resmi Gazete. 2014 Oct 27; (29158). Available from: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/10/20141027-2.htm
Permatasari SPY, Fitrianto B, Saragih YM. Criminal liability of people claiming to be health workers reviewed by law No. 17 of 2023 concerning health. Asian J Multidiscip Res Anal. 2024;2(1):187-193.
Ravanshad Y, Golsorkhi M, Ravanshad S, Mohajeri ZS, Azarfar A. Fake traditional healers with superstitious magical treatments and their practices regarding children’s diseases. Rev Clin Med. 2020;7(1).
Lafortune G, Socha-Dietrich K, Vickstrom E. Recent trends in international mobility of doctors and nurses. In: Recent trends in international migration of doctors, nurses and medical students. OECD Publishing; 2019. p. 11-34.
Kim KH, Kim TH, Hwangbo M, Yang GY. Anaemia and skin pigmentation after excessive cupping therapy by an unqualified therapist in Korea: A case report. Acupunct Med. 2012;30(3):227-228. https://doi.org/10.1136/acupmed-2012-0101 DOI: https://doi.org/10.1136/acupmed-2012-010185
Zhang M, Wang L, Cooper E, Xu S, Manheimer E, Shen BX, Lao L. Adverse events of acupuncture: A systematic review of case reports. Evid Based Complement Alternat Med. 2013;2013:581203. https://doi.org/10.1155/2013/581203 DOI: https://doi.org/10.1155/2013/581203
Mayberry JF. Statutory regulation of invasive complementary therapies, such as hijama and acupuncture, is the only effective way of ensuring both patient safety and good practice. Med Leg J. 2018;86(1):23-31. https://doi.org/10.1177/0025817217734482 DOI: https://doi.org/10.1177/0025817217734482
Ernst E, Cohen MH. Informed consent in complementary and alternative medicine. Arch Intern Med. 2001;161(19):2288-2292. https://doi.org/10.1001/archinte.161.19.2288 DOI: https://doi.org/10.1001/archinte.161.19.2288
Gürkan ÖC, Karadeniz H. Geleneksel Tıpta Hukuki Sınırlar ve Riskler. Lokman Hekim Tıp Tarihi Dergisi. 2022;13(2):104–116.
Seçer T. Hacamat tedavisinden doğabilecek olası tıbbi kötü uygulamanın koşulları. Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2025;14(2):1125-1168. https://doi.org/10.54704/akdhfd.1557385 DOI: https://doi.org/10.54704/akdhfd.1557385
Arpacı Ö. Sağlık Bakanlığı Tarafından Kabul Edilen Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Bunların Hukuka Uygunluğunun Değerlendirilmesi. DEÜ Hukuk Fakültesi Dergisi. 2021;23(2):1245-1307. https://doi.org/10.33717/deuhfd.998230 DOI: https://doi.org/10.33717/deuhfd.998230
Palma P, Ragas J. Desenmascarando a losimpostores: Los médicosprofesionales y su lucha contra losfalsosmédicosen Perú. Salud Colectiva. 2020;15 DOI: https://doi.org/10.18294/sc.2019.2162
Yaşar Teke H, Yazar H. Diplomasız olarak hasta tedavi etme hususunun tartışması: Olgu sunumu. In: Can M, Kurtaş Ö, Bütün C, Balseven Odabaşı A, Güler M, editors. Sağlık hizmetinden doğan zararlar (Tıbbi uygulama hataları). Yenişehir/Ankara: Akademisyen Kitapevi; 2022. Bölüm 38.
Ünver Y. The legal nature of doctor-patient relationship in Turkish Medical Law. Med Law Soc. 2016;9(1):59-71. DOI: https://doi.org/10.18690/24637955.9.1.59-71(2016)
Vural T, Erbaş M, Balcı Y, Baysal İ. Evaluation of forensic medical aspects of medical interventions and damages caused by unauthorized persons. Legal Med. 2024;69:102450. DOI: https://doi.org/10.1016/j.legalmed.2024.102450
Türkiye Büyük Millet Meclisi. Türk Ceza Kanunu [TCK] No. 5237. Resmi Gazete. 2004. Available from: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5237
Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazete. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu No. 1593. Resmi Gazete. 1930;(1489). Available from: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=1593
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Hacer Yaşar Teke- Melike Taşkıran- Halit Canberk Aydogan
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.
