Türkiye’de adli diş hekimliği alanındaki lisansüstü tezler: metodolojik bir değerlendirme
DOI:
https://doi.org/10.17986/blm.1752Anahtar Kelimeler:
Lisansüstü Eğitim - Tez- Adli Bilimler - Diş- Adli OdontolojiÖz
Amaç: Bu çalışma, Türkiye’de adli diş hekimliği alanındaki lisansüstü tezlerin metodolojik durumunu incelemeyi amaçlamaktadır. Literatürde bu alana dair kapsamlı bir değerlendirme bulunmadığından araştırma önemli bir boşluğu doldurmaktadır.
Yöntem: Türkiye Ulusal Tez Merkezi’nde (www.tez.yok.gov.tr), “Adli Diş”, “Adli Diş Hekimliği”, “Adli Odontoloji”, “Adli Bilimlerde Diş” ve “Adli Tıp ve Diş Hekimliği” anahtar kelimeleriyle 1999-2025 arasında tamamlanan yüksek lisans, doktora ve uzmanlık tezleri taranmıştır. Veriler frekans dağılımları ve Ki-kare testleriyle analiz edilmiştir.
Bulgular: Toplam 41 tez değerlendirilmiş; bunların 7’si yüksek lisans, 16’sı doktora, 16’sı diş hekimliği uzmanlık, 2’si tıpta uzmanlık düzeyindedir. En yoğun üretim 2022’de (%19.5) gerçekleşmiştir. Çalışmaların %92.7’si devlet, %7.3’ü vakıf üniversitelerinde yapılmıştır. Kadın araştırmacılar (%58.5) erkeklerden daha fazla katkı sunmuştur. Danışmanlarda profesörler (%61) öne çıkmıştır. Konu olarak radyografik kimlik tespit yöntemleri (%46.3) baskın olup, yapay zekâ ve hukuki içerikli çalışmalar (%9.8) sınırlı kalmıştır. Laboratuvar temelli araştırmalar (%31.7) en sık kullanılan yöntemdir.
Sonuç: Türkiye’de adli diş hekimliği tezleri metodolojik çeşitlilikten yoksundur; yenilikçi tekniklerin kullanımı düşük (%9.8) ve üretim büyük ölçüde İç Anadolu’da yoğunlaşmaktadır (%46.3). Bu sınırlılıkların disiplinler arası iş birlikleri ve metodolojik eğitimlerle aşılması önerilmektedir.
İndirmeler
Referanslar
Balachander N, Babu NA, Jimson S, Priyadharsini C, Masthan K: Evolution of Forensic Odontology: An Overview. Journal of Pharmacy and Bioallied Sciences. 2015;7(Suppl 1): S176–S180. DOI: https://doi.org/10.4103/0975-7406.155894
Karaman F: Adli Diş Hekimliğinde Güncel Yaklaşımlar. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi. 2020;30(3):492–498. https://doi.org/10.17567/Ataunidfd.566892 DOI: https://doi.org/10.17567/ataunidfd.566892
Okkesim A, Mısırlıoğlu M, Adışen MZ, Akyıl YY: Adli Bilimlerde Diş Hekimliğinin Yeri. ADO Klinik Bilimler Dergisi. 2018;9(4):1593–1600.
Dutta SR, Singh P, Passi D, Varghese D, Sharma S: The Role of Dentistry İn Disaster Management and Victim İdentification: An Overview of Challenges İn Indo-Nepal Scenario. Journal of Maxillofacial and Oral Surgery. 2016;15(3):442–448. https://doi.org/10.1007/S12663-016-0896-4 DOI: https://doi.org/10.1007/s12663-016-0896-4
Demir AI. Türk Toplumunda Diş ve Diş Çevre Dokularına Ait Durumların Adli Kimliklendirmedeki Belirleyiciliğinin Karşılaştırılması [Yüksek Lisans Tezi]. Ankara: Ankara Üniversitesi; 2018.
Singh NN, Gowhar O, Ain TS, Sultan S: Exploring Trends In Forensic Odontology. Journal of Clinical and Diagnostic Research: JCDR. 2014;8(5):ZC28. https://doi.org/10.7860/JCDR/2014/9976.5273 DOI: https://doi.org/10.7860/JCDR/2014/9976.5273
Sassouni V: Dentofacial Radiography İn Forensic Dentistry. Journal of Dental Research. 1963;42(1):274–302. https://doi.org/10.1177/00220345630420012901 DOI: https://doi.org/10.1177/00220345630420012901
Luntz LL: History of Forensic Dentistry. Dental Clinics of North America. 1977;21(1):7–17. DOI: https://doi.org/10.1016/S0011-8532(22)00887-4
Committee on Publication Ethics (COPE). Ethical Guidelines for Peer Reviewers [Internet]. Version 2. London: COPE; 2017 [Cited 2025 Jun 24]. Available From: https://doi.org/10.24318/Cope.2019.1.9 DOI: https://doi.org/10.24318/cope.2019.1.9
Booth WC, Colomb GG, Williams JM. The Craft of Research. 3rd Ed. Chicago: University of Chicago Press; 2009.
Aydoğdu Hİ: Yapay Zekâ ve Adli Bilimler: Yayınların Bibliyometrik Analizi. Adli Tıp Bülteni. 2023;28(2):224–228. https://doi.org/10.4103/0975-7406.155894 DOI: https://doi.org/10.17986/blm.1661
Zeybek V, Karabağ G, Yavuz MS: Türkiye’den Adli Tıp Alanında Yapılmış Yayınların Bibliyometrik Analizi. Adli Tıp Bülteni. 2022;27(3):218-224. https://doi.org/10.17986/Blm.1587 DOI: https://doi.org/10.17986/blm.1587
Öner BS, Kara M, Orbay M: Adli Tıp Alanında Türkiye Adresli Yayınların 2011-2020 Dönemi İçin Bibliyometrik Analizi. 2021;26(2):79-88.
İğde EN, Alemdar MZ, Akçan R: Felaket Kurbanlarının Kimliklendirilmesi Üzerine Yayınlanan Makalelerin Bibliyometrik Analizi. Adli Tıp Bülteni. 2024;29(1). https://doi.org/10.17986/Blm.1684 DOI: https://doi.org/10.17986/blm.1684
Interpol. Disaster Victim İdentification (DVI) [Internet]. Interpol; [Cited 2025 Apr 17]. Available From: https://Www.İnterpol.İnt/How-We-Work/Forensics/Disaster-Victim-Identification-DVI
Çınar MA, Turhan B, Badat T, Bayramlar K, Yakut Y: Türkiye’de Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Alanında Yapılan Doktora Tezlerinin Tematik ve Metodolojik Açıdan İncelenmesi Araştırma Makalesi. Türk Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi. 2021;32(2):87-94. https://doi.Org/10.21653/Tjpr.824330 DOI: https://doi.org/10.21653/tjpr.824330
Güler Ç, Alper ES: Türkiye’de Pedodonti (Çocuk Diş Hekimliği) Lisansüstü Eğitiminde Tamamlanan Tezlerin İncelenmesi: Metodolojik Bir Çalışma. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2024;33(1):257-263. https://doi.org/10.34108/Eujhs.1406796 DOI: https://doi.org/10.34108/eujhs.1406796
T. S. Artificial Intelligence in Forensic Odontology. Journal of Forensic Dental Sciences. 2021;13(1):1-2. https://L24.İm/Ftemd
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Burcu Duman
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimiz ve bu internet sitesinin tüm içeriği Creative Commons Attribution (CC-BY) lisansının şartları ile ruhsatlandırılmıştır. Creative Commons Attribution Lisansı, kullanıcıların bir makaleyi kopyalamasına, dağıtmasına ve nakletmesine, makaleyi uyarlamasına ve makalenin ticari olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. CC BY lisansı, yazarına uygun şekilde atfedildiği sürece açık erişimli bir makalenin ticari ve ticari olmayan mahiyette kullanılmasına izin vermektedir.
